[69] [68] [67] [66] [65] [64] [63] [62] [61] [60] [59] [58] [57] [56] [55] [54] [53] [52] [51] [50] [49] [48] [47] [46] [45] [44] [43] [42] [41] [40] [39] [38] [37] [36] [35] [34] [33] [32] [31] [30] [29] [28] [27] [26] [25] [24] [23] [22] [21] [20] [19] [18] [17] [16] [15] [14] [13] [12] [11] [10] [9] [8] [7] [6] [5] [4] [3] [2] [1]

JAN OEGEMA

Ziek van de zee

Paul van Ostaijen en de mystiek

nummer 29 | essayreeks 1 | 2009

450 exemplaren | 64 + 12 p | 11 x 20 cm | offset

letter Monotype Spectrum | papier Biotop 3

ISBN 978 90 79020 03 4

uitverkocht

Ziek van de zee. Paul van Ostaijen en de mystiek van Jan Oegema is het eerste deeltje in de reeks Huis Clos Essay. Hierin willen wij de literatuurliefhebber nieuwe perspectieven op 'oude' teksten presenteren aan de hand van essayisten die al herlezend en formulerend op zoek zijn naar de quintessens van literair werk. Een kwestie van 'terugschrijven', waarbij de essayist én zichzelf én de biografie van de auteur inzet. Geen laatste woord, maar een boeiende en verrassende lezing in verstaanbare taal.
Ziek van de zee is typisch voor wat ons voor ogen staat. Oegema stelt de lezer in staat mee te denken in een analyse, mee te construeren aan een nieuwe interpretatie van Paul van Ostaijens zoektocht naar een nieuwe identiteit.

Paul van Ostaijen woont van oktober 1918 tot mei 1921 in Berlijn. Daar schrijft hij de befaamde De feesten van angst en pijn en Bezette stad. De geijkte opvatting is dat Van Ostaijen met die dichtbundels resoluut afscheid neemt van zijn katholieke verleden. Zijn belangstelling voor religie en mystiek zou daarna alleen nog filosofisch en literair gemotiveerd zijn. Het is de vraag of dat beeld klopt. Er zijn verschillende aanwijzingen dat de dichter op religieus gebied naar een nieuwe houding zoekt, dat hij zich ontwikkelt in de richting van wat zich laat omschrijven als grensmystiek. Oegema opent daarmee een nieuw perspectief op belangrijke motieven in Van Ostaijens werk.
Daarnaast is het essay een warm pleidooi voor een literatuurwetenschap die meer rekening houdt met onuitgesproken religieuze en mystieke strevingen van veel moderne auteurs, waarbij schrijvers als Kafka, Pessoa en Kertész voorbij komen.

OVER DE AUTEUR

Jan Oegema (1963) is uitgever en publicist. Hij publiceerde o.a. Lucebert, mysticus (Vantilt, 1999), Een vreemd geluk; de publieke religie rond Auschwitz (Balans, 2003), Ziek van de zee. Paul van Ostaijen en de mystiek (Huis Clos, 2009) en De stille stem; niet-weten als levenshouding (Nieuw Amsterdam, 2011).

REACTIES

Van Ostaijens zoektocht naar een nieuwe relatie tot religie en mystiek belicht hij in het uitzonderlijk fraai vormgegeven Ziek van de zee. Paul van Ostaijen en de mystiek, waarmee hij toont wat een essay eigenlijk is. Niet zomaar een lang uitgevallen stuk tekst, maar een helder geschreven verslag van een avontuurlijke speurtocht naar iets wat dicht bij de waarheid wil komen.

Dagblad De Limburger

Jan Oegema (1963) is uitgever en publicist. Hij publiceerde o.a. Lucebert, mysticus (Vantilt, 1999), Een vreemd geluk; de publieke religie rond Auschwitz (Balans, 2003), Ziek van de zee. Paul van Ostaijen en de mystiek (Huis Clos, 2009) en De stille stem; niet-weten als levenshouding (Nieuw Amsterdam, 2011).

De Leeswolf. Uitgave van het Vlaams Bibliografisch Documentair en Dienstverlenend Centrum

'Vandaag heb ik met grote interesse en bewondering uw essay over Van Ostaijen en de mystiek gelezen. Het is een diepgaande en vernuftige studie.'

Oek de Jong (romancier en essayist)