[69] [68] [67] [66] [65] [64] [63] [62] [61] [60] [59] [58] [57] [56] [55] [54] [53] [52] [51] [50] [49] [48] [47] [46] [45] [44] [43] [42] [41] [40] [39] [38] [37] [36] [35] [34] [33] [32] [31] [30] [29] [28] [27] [26] [25] [24] [23] [22] [21] [20] [19] [18] [17] [16] [15] [14] [13] [12] [11] [10] [9] [8] [7] [6] [5] [4] [3] [2] [1]
Hermans als filosoof

RAINER ERICH SCHEICHELBAUER

Willem Frederik Hermans als filosoof


nummer 65 | essayreeks 12 | 2017

96 p | 11 x 20 cm

ISBN 978 90 79020 39 3

€ 16,00



lijn

Hermans als gemankeerde filosoof

Uit het verhaal 'De elektriseermachine van Wimshurst' blijkt zonneklaar dat de eerste liefde van Willem Frederik Hermans de wetenschap was. Hij koos voor de geologie, promoveerde, publiceerde de studie 'Erosie' en werd lector fysische geografie aan de Universiteit van Groningen. Hermans ontwikkelde zich allengs tot schrijver van een rijk oeuvre. In een aantal romans en vooral in zijn essays bleek bovendien zijn passie voor de filosofie. Hij was behoorlijk belezen in de wereld van Nietzsche, maar vooral intrigeerden hem de gedachten van Ludwig Wittgenstein. Hij vertaalde diens hoofdwerk 'Tractatus logico-philosophicus' en essayeerde driftig rondom diens ideeën.

De vele Hermansvorsers hebben het filosofische aspect van zijn werk weliswaar belicht, maar de wijze waarop zij dat deden, ging toch mank aan het euvel dat ook Hermans parten moet hebben gespeeld. De romancier en essayist bleek namelijk niet echt geschoold in de filosofie, een manco dat hem de grote denkers talloze malen heeft doen misverstaan. Een vakfilosoof brengt ons deze feilen onder ogen.

Rainer Erich Scheichelbauer, in 1977 geboren in Wenen, combineerde zijn studie filosofie met het bijvak Nederlands en dat maakt hem tot een ideale gids. In 'Willem Frederik Hermans als filosoof' toont hij aan dat Hermans' denken in wezen nietzscheaans is, met desondanks een grote eerbied voor de wetenschap. De stellingen van Wittgenstein gebruikt Hermans om Nietzsche en wetenschap te verzoenen, niet begrijpend dat die zich daar niet voor lenen. Maar hij had ze kennelijk nodig voor zijn polemiek met vermeende vijanden, vakfilosofen in het bijzonder.

lijn

REACTIES

Bespreking door Daan Rutten op de site Platform Boekbeoordelingen van het Tijdschrift voor Nederlandse Taal & Letterkunde

Bespreking door Marc van Ooostendorp op de site Neerlandistiek, Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Bespreking door Alexandra Crouwers op de site van de beurs van bijzondere uitgevers

lijn

Hans Renders over Hermans


Hans Renders in Het Parool, 25 maart 2017

lijn